काठमााडाैं - जलवायु परिवर्तनकाे असर तिब्र छ । यसले मानिसलाई असर गरिरहेको छ । पछिल्ले समय जलवायु परिवर्तनका कारण रोगहरू फैलिरहेको धेरै अनुसन्धानले देखाएको छ ।

कम र तातो ठाउँमा बसोबास गर्ने जनावरहरूले बढ्दो तापक्रम सहन नसक्ने भएकाले उच्च र चिसो ठाउँमा बसाइँ सर्ने गरेका छन् । यससँगै पहिले नभएका क्षेत्रमा पनि रोगहरु पुगेका छन् ।

एउटा उदाहरणबाट यसलाई बुझ्न सकिन्छ: अष्ट्रेलियामा पाइने मुंगुस जस्तो जनावर पोसम्सले बुरुली अल्सर नामक रोग फैलाउँदैछ । यो अष्ट्रेलियाको तापक्रममा मात्र बाँच्न सक्छ, तर त्यहाँको तापक्रममा परिवर्तन आएमा आफ्नो जीवनको लागि तिनीहरु अनुकूल परिस्थिति खोज्न सम्भावितहरू अर्को देशमा जान सक्छन् । मानौं कि सम्भावित नयाँ अनुकुल ठाउ खोज्नेक्रममा उनीहरु न्यूजील्याण्ड पुग्नसक्छन् र त्यहाँ बस्न सक्छन ।

यस्तो अवस्थामा अष्ट्रेलियासँगै न्यूजिल्याण्डमा पनि पोसमबाट फैलिएको बुरुली अल्सर रोग फैलिन सक्छ । पोसमहरू प्राकृतिक रूपमा रूखहरूमा बस्छन् । मानिसहरूले रुख काट्ने भएकाले यी जनावरहरू मानव बसोबास क्षेत्रमा बसिरहेका छन् । उनीहरुको मानिससँगको सम्पर्क बढेको छ ।

भाइरस फैलाउने कीराहरू तापक्रममा सक्रिय

अनुसन्धानकर्ताहरुका अनुसार लामखुट्टे, झिंगा जस्ता कीराहरु तातो तापक्रममा निकै सक्रिय रहन्छन् । तिनीहरूले मानिसहरूलाई खतरा निम्त्याउँछन् । विगत १० वर्षमा, संयुक्त राज्यमा टिक काटेर फैलिएको लाइम रोगका घटनाहरू द्रुत रूपमा बढेका छन् । किनभने अमेरिकामा तापक्रम लगातार बढिरहेको छ । अहिले पनि ११ करोड ३० लाख मानिस गर्मीको चपेटामा छन् ।

एउटा तथ्य यो पनि बाहिर आएको छ कि जीवित प्राणीहरू आपसमा भाइरस फैलाइरहेका छन्। अर्थात्, भाइरस पहिले एक जीवबाट अर्को जीवमा फैलिन्छ र त्यसपछि मानिसमा पुग्छ । उदाहरणका लागि बर्ड फ्लू लिन सकिन्छ । यो एक चराबाट अर्को चरामा फैलिन्छ ।

सरल भाषामा भन्नुपर्दा, एभियन इन्फ्लुएन्जा वा बर्ड फ्लू एक संक्रामक रोग हो जसले खाने चराहरू (कुखुरा, टर्की, बटेर, गिनी फाउल, आदि) लाई असर गर्छ । जब मानिसहरूले यी संक्रमित चराहरू खाए, तिनीहरू बिरामी हुन्छन् ।

(एजेन्सीहरुको सहयोगमा)