काठमाडौं – अमेरिकामा राष्ट्रपतीय निर्वाचन हुन २ महिना मात्रै बाँकी छ । तर, यस चुनावमा सहभागि डेमोक्र्याटिक पार्टीकी राष्ट्रपतिकी उम्मेदवार कमला ह्यारिसले जलवायु सम्बन्धी भनाइमा अझै मौनता कायम राखेकी छिन् ।

यस अघि उपराष्ट्रपतिको कार्यकालमा उनै कमला ह्यारिसलाई जलवायु च्याम्पियनको उपाधि दिइएको थियो । उनी मौन रहे पनि अहिले सम्म विश्वभरका विज्ञहरू नबोल्दा उनलाई राहत मिलेको छ । उनी अझै पनि एक प्रभावशाली र संवेदनशील महिला हुन् र समय आएपछि यस विषयमा अरूभन्दा बलियो कदम चाल्न हिचकिचाउने छैनन् भन्ने कुरामा जलवायु विज्ञ र उनका समर्थकहरू विश्वस्त छन् ।

न्युयोर्क टाइम्सको रिपोर्ट अनुसार यस चुनावको लागि प्रचार गरिरहेका वर्तमान राष्ट्रपति वाडेनले जलवायु परिवर्तनलाई आफ्नो एजेन्डाको आधार बनाएका छन् । अर्कोतर्फ, राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार कमला ह्यारिसले आफ्नो जलवायु योजनाबारे अहिलेसम्म खुलासा गरेकी छैनन् ।

तर, अमेरिकी जलवायु कार्यकर्ताहरूले डेमोक्र्याटिक उम्मेद्वारहरूले पृथ्वीलाई बचाउनको लागि अहिलेसम्मको सबैभन्दा ठूलो वातावरणीय खतरासँग जुध्न कसरी योजना बनाउने भन्ने विवरण दिन माग गरेका छन् । हो, यहाँ यति भन्न सकिन्छ कि कमला ह्यारिसले टिकट पाएपछि मात्र जलवायु परिवर्तनको कुरा गरेकी छिन् तर तीव्र गतिमा बढ्दै गएको तापक्रमलाई कसरी रोक्ने भन्ने खास जानकारी भने दिएकी छैनन् ।

न्यूयोर्क टाइम्सको यो रिपोर्टमा वाशिंगटनका डेमोक्रेटिक गभर्नर जे इन्स्लीलाई उद्धृत गर्दै लेखेको छ, ‘ह्यारिसले हालसम्म जलवायु परिवर्तनसँग सम्बन्धित केही नबोलेकोमा अहिले नै चिन्ता गर्नुपर्ने अवस्था छैन ।’

२०१९ को राष्ट्रपतीय निर्वाचनमा कमलाले जलवायु परिवर्तनलाई आफ्नो भाषणको मुख्य केन्द्रविन्दु बनाएकी थिइन् । उनी विश्वास गर्छन् कि ‘उनी र उनका रिपब्लिकन विपक्षी, पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड जे ट्रम्पको बीचमा भिन्नता सिर्जना गर्नु बढी महत्त्वपूर्ण छ ।’ गभर्नर इन्स्ली थप्छन्, ‘मलाई पूर्ण विश्वास छ कि उनी सकारात्मक परिवर्तन ल्याउने स्थितिमा छिन्, उनले जलवायुमा ठूलो काम गर्नेछन् ।’

उपराष्ट्रपतिको रूपमा, ह्यारिसले मुद्रास्फीति न्यूनीकरण ऐन २०२२ को लागि टाईब्रेकिंग भोट दिएकी थिइन्, जुन अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो जलवायु लगानी हो ।

प्रतिवेदनका अनुसार ह्यारिसले पार्टीका वफादारहरूलाई उर्जावान बनाउन र असन्तुष्ट रिपब्लिकन र उदार मतदाताहरूसम्म पुग्न डेमोक्र्याटिक राष्ट्रिय सम्मेलनमा राष्ट्रलाई सम्बोधन गर्ने ठूलो चुनौतीको सामना गर्नु परेको छ ।

अहिलेसम्म, ह्यारिस र उनको दौडने साथी, मिनेसोटाका गभर्नर टिम वाल्जले न्यूनतम ज्याला वृद्धि र बाल हेरचाह कोष जस्ता चीजहरूको माग गर्दै व्यावहारिक एजेन्डा अपनाएका छन् । जबकि राष्ट्रपति विडेनले जलवायु परिवर्तनलाई प्रमुख मुद्दा बनाएका छन् । अन्ततः, अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो स्वच्छ ऊर्जा लगानी कानूनमा हस्ताक्षर पनि भएको छ ।

ह्यारिसले अझै पनि आफ्नो जलवायु वा स्वच्छ–ऊर्जा मुद्दाहरूको बारेमा मतदाताहरूलाई विस्तृत रूपमा बताएका छैनन् । केही विश्लेषकहरूले यसलाई आफ्नो रणनीतिको रूपमा हेर्छन् । उनी भन्छन्, ‘हरितगृह ग्यास उत्सर्जन कम गर्ने वा जीवाश्म ईन्धनमा लगाम लगाउने नयाँ वाचाहरूले विशेष गरी पेन्सिलभेनिया जस्ता स्विङ राज्यमा मतदाताहरूलाई अलग गर्न सक्छ ।’

वाशिंगटनस्थित अनुसन्धान फर्म क्लियरभ्यू इनर्जी पार्टनर्सका प्रबन्ध निर्देशक केभिन बुकले ह्यारिस र वाल्जको भाषणमा जलवायु परिवर्तनका केही विषय अटाएको बताए । ‘आकस्मिक होइन, तर जानाजानी नीति जस्तो देखिन्छ,’ उनले भने, ‘मलाई लाग्छ कि उनीहरू चिन्तित छन् कि यदि उनले जलवायुमा कडा अडान लिन्छिन्, यदि यो विडेनले लिएको अडानसँग मिल्दोजुल्दो छ र यसले उनलाई धेरै प्रगतिशील देखाउँछ ।’

ह्यारिससँग पहिले नै मतदाताहरू धेरै रहेको र जलवायु परिवर्तनको बारेमा उनी र तिनीहरू चिन्तित रहेको अन्य विज्ञहरू बताउँछन् । त्यसैले ती मतदातालाई विश्वास दिलाउन आवश्यक छैन । जलवायु समूहहरूले यस हप्ता ह्यारिसको टिकटलाई समर्थन गर्न ५५ मिलियनको विज्ञापन अभियानको घोषणा नै गरेका छन् ।

पर्यावरणवादीहरूलाई मतदान गर्न प्रोत्साहन गर्ने संस्थाका संस्थापक नाथानील स्टिन्नेटको नयाँ सर्वेक्षणले १८ देखि ३४ वर्षका बीचका स्विङ–स्टेट मतदाताहरू ह्यारिसको अभियानमा मतदान गर्नुअघि जलवायु विषयलाई ध्यानमा राख्छन् ।

स्टिन्नेट भन्छन्, ‘मौसम–समर्थन गर्ने मतदाताहरू र सामान्यतया युवा मतदाताहरू जो विडेन र डोनाल्ड ट्रम्पको बीचमा ह्यारिसको उपस्थिति पछि उत्साहित भएका दिनहरूको बारेमा चिन्तित र थोरै रिसाएका थिए ।’

राष्ट्रपति विडेनका पूर्व जलवायु परिवर्तन सल्लाहकार तथा वातावरण संरक्षण एजेन्सीका पूर्व प्रशासक जीना म्याकार्थी जलवायु कार्यकर्ताहरूले ह्यारिस र वाल्जलाई जलवायुको बारेमा थप विवरणहरू उपलब्ध गराउन माग नगर्ने बताउँछन् । किनभने उनीहरू उनीहरूका दुबै जलवायु उपलब्धिहरू बारे सचेत छन् ।

उपराष्ट्रपतिको रूपमा, ह्यारिसले मुद्रास्फीति न्यूनीकरण ऐन २०२२ को लागि टाईब्रेकिंग भोट दिएकी थिइन्, जुन अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो जलवायु लगानी हो ।