काठमाडौं – हामीले जलवायु परिवर्तनको असरका कारण हिउँ पग्लन थालेको, तापक्रम बढेको र समुद्री सतह बढ्दै गएको समाचार धेरै सुनेका, पढेका र हेरेका छौं । तर, पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तनले विश्वव्यापी रूपमा किशोरकिशोरीमा मानसिक समस्या पनि बढिरहेको एक अध्ययनले खुलासा गरेको छ ।

अध्ययनले अमेरिकाका १४ राज्यका २२ सार्वजनिक विद्यालयका ३८,६१६ उच्च माध्यमिक विद्यालयका विद्यार्थीहरूलाई सर्वेक्षण गरेको थियो । ती किशोरहरू मध्ये एक चौथाइ ती व्यक्तिहरू थिए जसले गत दुई देखि पाँच वर्षमा जलवायु प्रकोपको अनुभव÷सामना गरेका थिए । उनीहरूले आँधीबेहरी, बाढी, टोर्नाडो, खडेरी र जंगलको आगलागीमा सबैभन्दा धेरै दिन अनुभव गरेको बताइएको छ । थोरै वा कुनै प्रकोप अनुभव नगरेका आफ्ना साथीहरूको तुलनामा यी बालबालिकाहरूमा मानसिक पीडा हुने सम्भावना २० प्रतिशत बढी थियो ।

अन्वेषकहरूले विपद् घटनाहरू, घटनाहरूको समय, आवृत्ति र अवधि सहित किशोरहरूको मानसिक स्वास्थ्यलाई हेर्ने यो पहिलो ठूलो अध्ययन हो भनेका छन् । जसमा, सर्वेक्षण सम्पन्न हुनुभन्दा अघि १० वर्षभित्र हुने ८३ जलवायु प्रकोपहरू समावेश छन् ।



अन्वेषकहरूले अमेरिकी युवा जोखिम व्यवहार सर्वेक्षण र संघीय आपतकालीन व्यवस्थापन एजेन्सीको विपद् डेटाबाट उदासी वा निराशा र कम निद्रामा मे २०१९ को डाटा प्रयोग गरेर आफ्नो निष्कर्ष निकालेका थिए । यो अध्ययन प्रिभेटिभ मेडिसिन रिपोर्ट्स जर्नलमा प्रकाशित भएको छ ।

‘हामीलाई थाहा छ कि जलवायु परिवर्तनले विश्वभर विनाशकारी प्रभाव पारिरहेको छ र जारी रहनेछ,’ डोर्नसिफ स्कूल अफ पब्लिक हेल्थका एपिडेमियोलोजीका सहयोगी प्राध्यापक एमी अचिनक्लोसले भने । ‘तर, जलवायु सम्बन्धी प्रकोपहरूले अमेरिका लगायत विश्वभरका धेरै किशोरकिशोरीहरूलाई पहिल्यै असर गरिरहेको थाहा पाउँदा हामी चिन्तित थियौं,’ उनले थपे, ‘उदाहरणका लागि, विगत दुई वर्षभित्र, हाम्रो अध्ययनका धेरै विद्यालयहरूले २० दिनभन्दा बढी समयसम्म जलवायु प्रकोपको सामना गरिरहेका थिए ।’

युवाहरूको यो एक्सपोजर सर्वेक्षणले एक्सपोजर हुनु अघि दस वर्षमा जलवायु प्रकोप र मानसिक संकटको अनुभव गर्ने बीचको सकारात्मक सम्बन्ध फेला पारेको थियो, तर यो सांख्यिकीय रूपमा महत्त्वपूर्ण थिएन । ‘हामीले जलवायु प्रकोप पछि तुरुन्तै दुई वर्षमा मानसिक तनावमा सबैभन्दा बलियो प्रभाव फेला पार्यौं, जसको प्रभाव प्रकोप पछि पाँच देखि १० वर्ष पछि बिस्तारै कमजोर हुँदै गएको छ,’ अध्ययनका सह–लेखक जोसियाह केफर्टले भने ।

यूएस डिपार्टमेन्ट अफ हेल्थ एण्ड ह्युमन सर्भिसका अनुसार लगभग आधा किशोरहरूले आफ्नो बाल्यकाल वा किशोरावस्थामा मानसिक स्वास्थ्य विकारको अनुभव गरिसकेका छन् । विशेष गरी न्यून आय भएका समुदायहरूमा यो समस्या बढी देखिएको छ ।